Hoewel de EU slechts 8 % van de wereldwijde CO2-uitstoot voor haar rekening neemt, erkent zij haar verantwoordelijkheid voor een groter aandeel van de cumulatieve emissies. De EU wil resoluut de weg banen naar een groene, concurrerende, inclusieve, circulaire economie. Als onze groei- en concurrentiestrategie draagt de Europese Green Deal bij tot de transformatie van het mondiale narratief, door politieke en zakelijke markten te beïnvloeden en het voorbeeld te geven.
Mondiaal engagement en internationale samenwerking zijn essentieel om de klimaatcrisis aan te pakken en daarom werkt de EU actief samen met partnerlanden op bilateraal en multilateraal niveau.
Het “Fit for 55”-pakket is een belangrijke mijlpaal op weg naar Glasgow, waar de volgende VN-klimaatconferentie, ook bekend als “COP26”, later dit jaar zal plaatsvinden. Het zal voor de EU de ruggengraat vormen om haar verbintenissen na te komen ten aanzien van de planeet en de wereld, die zij met de Overeenkomst van Parijs is aangegaan.
De EU is vastbesloten om ervoor te zorgen dat decarbonisering in de EU niet simpelweg tot meer koolstofemissies buiten onze grenzen leidt. Een dergelijke koolstoflekkage wordt momenteel voorkomen door de verlening van gratis emissierechten in het kader van het emissiehandelssysteem (ETS). Dat systeem is doeltreffend gebleken om het risico van lekkage aan te pakken, maar het verzwakt ook de prikkel om te investeren in groenere productie in binnen- en buitenland.
In deze geest stelt de Commissie vandaag een mechanisme voor koolstofgrenscorrectie (Carbon Border Adjustment Mechanism — CBAM) voor. Het is ontworpen als klimaatactie-instrument dat een marktdynamiek introduceert die de integriteit van het EU- en het mondiale klimaatbeleid beschermt door de broeikasgasemissies in de EU en wereldwijd te verminderen, en dat de betrokken sectoren ertoe aanzet te moderniseren, duurzamer te worden en hun koolstofinhoud terug te dringen.
Het CBAM zal geleidelijk worden ingevoerd voor enkele specifieke producten. In de eerste jaren zal een vereenvoudigd systeem van toepassing zijn om een vlotte invoering van het mechanisme te vergemakkelijken. Het voorstel voor een CBAM zorgt ervoor dat dezelfde koolstofprijs wordt betaald voor binnenlandse en ingevoerde producten en is dus niet-discriminerend en verenigbaar met de WTO-regels en andere internationale verplichtingen van de EU. In de betrokken sectoren zal het CBAM geleidelijk worden ingevoerd, terwijl de gratis emissierechten worden uitgefaseerd, zodat het nieuwe systeem EU- en buitenlandse industrieën sterkere stimulansen biedt om te innoveren en de emissies terug te dringen. Voorts zullen sectoren en bedrijven buiten de EU die in hun productiecycli al een lagere koolstofinhoud hebben of die aan een soortgelijk systeem van koolstofbeprijzing onderworpen zijn, daar voordeel van ondervinden in het kader van het CBAM. Als dusdanig is het een uitnodiging aan onze internationale partners om gezamenlijk de klimaatambitie te verhogen.
Wereldwijd wordt reeds meer en meer afgestapt van fossiele brandstoffen. En de effecten gaan verder dan klimaat en milieu — ze zijn ook geopolitiek. De EU moet haar beleid dienovereenkomstig aanpassen om te zorgen voor een stabiele transitie, ook buiten haar grenzen. In deze geest zal de Europese Commissie binnenkort nieuwe wetgeving voorstellen om de bijdrage van de EU aan ontbossing en bosdegradatie wereldwijd tot een minimum te beperken en duurzame corporate governance in bedrijfsstrategieën te integreren.
Wij verwachten dat onze partners hun verbintenissen in het kader van de Overeenkomst van Parijs ook nakomen en zijn bereid samen te werken door de klimaatdiplomatie van de EU te versterken. Om de samenwerking met onze internationale partners te intensiveren en de wereldwijde transitie naar een koolstofvrije economie te vergemakkelijken, zullen alle instrumenten van het externe beleid van de EU worden aangewend voor deze hogere doelstellingen. In het kader van haar klimaatdiplomatie in bilaterale partnerschappen en multilaterale organisaties zal de EU ervoor zorgen dat zij de partners raadpleegt, informeert, assisteert en waar mogelijk tegemoetkomt, zonder daarbij de voornaamste doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs uit het oog te verliezen. Dit omvat ook steun voor klimaatfinanciering om kwetsbare landen te helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering en te investeren in het reduceren van broeikasgasemissies. De EU en haar lidstaten hebben steeds ’s werelds grootste bijdrage geleverd aan de publieke klimaatfinanciering voor lage- en middeninkomenslanden, en dit zal zo blijven, met bijzondere aandacht voor de behoeften van de minst ontwikkelde landen.
